Voors en tegens over koemelk

Nog zo’n hangijzer in de voeding, en nog erger, er wordt vanuit het voor en tegen kamp beide heel erg stellig gedaan. Natuurlijk is vanuit de kPNI stroming daar iets over te zeggen.

In mijn praktijk maar ook in de rubriek van Wij Jonge ouders hoor ik veel vragen, vele verhalen en ook veel dingen waarvan ik denk dat klopt net niet helemaal. Dus hierbij hoop ik wat meer nuances in te brengen over gebruik van en de verhalen rond koemelk.

Uitspraak 1: Geitenmelk is beter dan koemelk

Het is maar hoe je het bekijkt. Geitenmelk is een minder lang keten eiwit. Dus in dat opzicht is koemelk moeilijker verteerbaar. Dus heb je spijsverteringsproblemen, dan is de kans groot dat koemelk niet goed verdragen wordt en gaat geit vaak net iets beter maar ook niet altijd. Dit is wat je vaak ziet bij jonge kinderen. Via het consultatiebureau of huisarts wordt dan vaak geroepen, dat is een koemelkallergie, begin maar met de Pepti of nog verder opgeknipt. Nu is een allergie volgens mij heel iets anders dan problemen als gevolg van onvoldoende vertering. Wel is het voor mij logisch dat overgaan op flesvoeding van koemelk meer klachten geeft, borstvoeding is veel makkelijker verteerbaar. En hoe jonger de baby des te meer kans is er op reflux, darmkrampen, onrustig slapen en overstrekken.

Geitenmelk heeft  meer immuunstofjes die ik Neu5GC noem, dus in dat opzicht is geitenmelk misschien wel veel belastender. Neu5GC heb ik eerder uitgelegd, zie het bericht van vorige week;-).

Koemelk doet een kalfje in het eerste levensjaar zijn geboorte gewicht ong. 10x verhogen, een baby’tje hoort ongeveer 3x zijn geboorte gewicht te halen. Daarvoor zit in koemelk een stofje genaamd Insuline Like Growth Factor -1 (IGF-1). Dat is bij een geitenlammetje niet het geval. In landen waar veel koemelkproducten wordt gebruikt is de gemiddelde lichaamslengte langer, maar de kans op kanker soorten die oestrogeen gevoelig zijn helaas ook (borst-, baarmoeder- en prostaatkanker). Volgens sommige onderzoeken is IGF-1 daar een mogelijke stimulator in.

Uitspraak 2: Zure producten zijn wel gezond, melk zelf niet.

Gefermenteerde producten, dus door bacteriën omzettingen, zoals kwark, biogarde en yoghurt mits gemaakt van echte bacterieculturen hebben een mooi eiwitgehalte dat licht verteerbaar is en bepaalde prebiotische stammen bevat. Helaas zijn veel producten waarvan wij denken dat ze gefermenteerd zijn, eigenlijk nagemaakt en niet echt gefermenteerd. Kijk goed op de verpakking, dan kan je het lezen.

Van melk is bekend dat het slijmvorming geeft. Als kind had ik pseud0-kroep en vaak bronchitis. Mijn moeder wist al vrij snel dat melk meer slijm geeft. Daarom kreeg ik karnemelk, dat inderdaad minder slijmvorming geeft. Karnemelk is hetgeen wat overblijf als boter gemaakt wordt. Dus het vet gedeelte, het caseïne deel, zit in de boter en niet meer in de karnemelk. Caseïne heeft inderdaad een uitlokkende reactie van het immuunsysteem. En daardoor wordt door het afweersysteem slijm aangemaakt zodat het caseïne minder snel in aanraking komt met je lichaamscellen. We kennen verschillende soorten caseïne, vooral die van het zwart bonte vee Friesian Holsteiner zou meer immuunreactie geven. Roodbont en de oudere rassen weer minder.

Uitspraak 3: zonder 3 consumpties melkproducten komen we niet aan onze calcium behoefte en daardoor hebben we meer kans op osteoporose=botontkalking

Koemelk bevat calcium, daar is geen enkele discussie over. De vraag is even, de calcium die in koemelkproducten zit, wordt dat allemaal goed opgenomen en komt dat ook terecht op de juiste plek in je lichaam. Calcium op de verkeerde plek geeft namelijk veel problemen, vandaar dat er ook calcium antagonisten als medicijn bestaan bij hoge bloeddruk problemen.

In ons land komt osteoporose vooral bij vrouwen voor (16 vrouwen per 1000, maar neemt erg toe bij toenemen van de leeftijd). En dat terwijl er vele generaties zijn opgevoed en gevoed met de leus Melk de Witte Motor en Melk is goed voor Elk.

Calcium kan alleen opgenomen worden als de mineralen in een bepaalde verhouding in het voedingsmiddel zit. Vooral de verhouding met fosfaten is belangrijk. In groenten en noten zit die verhouding veel beter waardoor de opname van calcium veel beter is. In melk zit de fosfaat verhouding behoorlijk scheef met als gevolg dat de vraag is of er nog wel genoeg van de calcium in de botten ingebouwd kan worden. Overigens, voor sterke botten opbouw heb je vitamine D nodig, behoorlijke druk (touwtje springen, hinkelen , hard rennen, van het klimrek af springen, etc. hoeveel kinderen zie je dat nog doen?) en je groeischijven moeten nog niet dicht zijn. Als eenmaal de groeischijven dicht zijn, dan moet je zien te behouden wat je hebt als mineralen in je botten, daarna is afbraak groter dan de opbouw.

Uitspraak 4: in melk zit Il-10, dat zorgt ervoor dat je minder allergisch wordt

Interleukins 10, afgekort Il-10 is een stofje dat immuuntolerantie versterkt. Dus in zoverre snap ik de logica. Alleen ik vraag me af of een immuunsystofje ongestoord door het spijsverteringssysteem in tact blijft, logischerwijs wordt het gewoon als eiwit  afgebroken. Ons eigen Il-10, geproduceerd door onder andere goede probiotische stammen in onze darmen, dat geeft inderdaad wel immuuntolerantie. Daarnaast doet verhitting van de melk, dat verplicht is in Nederland, tenzij je het bij de boer zelf direct koopt, ook deze stofjes geweld aan. Volgens Weston Price, een tandarts, die een prachtig boek met foto’s heeft gemaakt over de verschillen in gebitsproblemen bij diverse volkeren, is rauw melkse producten goed voor het gebit. Ik wijd dit aan de lactobacillen, goede probiotica. Veel gezondheidsproblemen zijn doordat er in en rond het gebit te veel ontstekingsstofjes zitten. Er bestaan tegenwoordig probiotica kuren alleen voor de mond. Erg handig om parodontitis, slechte adem en terugtrekkend tandvlees mee te verhelpen, naast natuurlijk goed poetsen en flossen maar dat is vaak niet genoeg bij serieuze gebitsproblemen.

Mijn gedachten hierover: variatie en met mate

Het is niet zwart-wit. Er zitten plus en min punten aan. Maar dat is bijna met alles zo in het leven. Hoe meer gezondheidsproblemen je hebt, des te meer zal je gezonder moeten eten om de problemen de baas te worden of niet erger te laten worden. Als je gezondheid redelijk tot goed is, kan je best af en toe wat melkproducten gebruiken. Maar variatie vind ik erg belangrijk, dus niet drie keer per dag melkproducten en zeker niet elke dag. Kaas op je brood, yoghurt als toetje  en een glas melk  bij je ontbijt, is nog steeds maar 1 soort product namelijk melk en de gemiddelde Nederlander, zeker als je het voedingsadvies volgt of de aanbevelingen van het consultatiebureau, dan is de variatie ver te zoeken. Melkproducten zijn best lekker, erg makkelijk maar de minpunten wegen bij mij niet op tegen de pluspunten dus ik gebruik het met mate en zeker niet dagelijks.